پدیده وِرس یا به خواب رفتگی شالیزارهای برنج
برنج، از مهمترین غلات و اقلام غذایی جهان است. نیمی از جمعیت جهان، به برنج به عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند. ایران سالانه بیش از ۲ میلیون تن برنج تولید می کند که بیشترین برنج تولید شده مربوط به دو استان مازندران و گیلان می باشد.
ولی متاسفانه تغییرات اقلیمی و گرم تر شدن کره زمین ، باعث تغییراتی آب و هوایی وسیعی شده است به طوریکه بارندگی های بی موقع مرداد ماه سال جاری درست زمانی که برنج در مرحله خوشه دهی قرار می گیرد دچار پدیده وِرس یا به خواب رفتگی می شود .
پدیده وِرس چیست ؟
به خواب رفتگی بوته برنج را وِرس می گویند .خوابیدگی بوته یکی از مشکلات اصلی در تولید غلات است که باعث ایجاد خساراتی به محصول می شود. پدیده وِرس یا به خواب رفتگی شالی ها یکی از مشکلات اساسی کشاورزان به حساب می آید که شالی های برنج را در مراحل برداشت برنج تهدید می کند .
وِرس زمانی رخ می دهد که برنج در حال خوشه دهی می باشد و در معرض بادهای شدید یا بارش باران قرار می گیرد که بخش وسیعی از بوته های برنج دچار خم شدگی از قسمت ریشه یا شکستگی ساقه برنج می شود .
تاثیرات پدیده وِرس بر کیفیت برنج چگونه است؟
خوابیدگی بوته یا وِرس باعث خساراتی مانند کاهش میزان عملکرد ،کاهش کیفیت دانه و ایجاد مشکلاتی در برداشت ماشینی محصول می شود . همچنین عمل فتوسنتز در بوته برنج کاهش پیدا کند و مانع جریان یافتن آب و مواد غذایی به دانه در حال توسعه می شود.
در نتیجه مغز شالی هنگام تبدیل در شالیکوبی علاوه بر تغییر رنگ برنج به دو نیمه می شود و در نهایت باعث کاهش کیفیت برنج شده و درآمد کشاورز کاهش می یابد.از دیگر تاثیرات وِرس ایجاد یک زیستگاه مناسب برای موش ها و یک استراحتگاه و تغذیه گاه برای پرندگان می باشد .
دیدن تصاویر خوابیدن شالیزار های برنج بسیار اندوه بار است .محصولی که با رنج و تلاش جانکاه درگرمای هوا بارور شده است به راحتی با بارندگی های نا بهنگام دچار خسارات شدیدی می شود.برنجکاری تنها محل در آمد شالیکاران می باشد و این موضوع باعث وارد شدن فشار اقتصادی زیادی بر این قشر زحمتکش می شود.
موضوع بارندگی بی موقع در چند سال اخیر مدام در حال تکرار می باشد و اینکه چرا جهاد کشاورزی استان برنامه ای برای پیشگیری از این وضعیت با تاخیر یا تقدم کشت نشاء برنج و آموزش های لازم کشاورزان در نظر نگرفته است موضوع مهم دیگری است که نباید دور از نظر نگه داشت !